Samen beslissen in de zorg ondersteunen met service design

Over je behandeling meebeslissen, als je dat wilt, is belangrijk als je patiënt bent. In de praktijk blijkt dat vaak knap lastig. Zowel voor patiënten als voor hun naasten en zorgverleners. Soms voelen patiënten en hun naasten zich machteloos door de voortschrijdende ziekte.  Sommigen vinden het moeilijk dat ze met zoveel verschillende zorgverleners te maken krijgen op hun zorgpad. Er blijkt veel complexe informatie die snel eigen gemaakt moet worden. Zorgverleners vinden het lastig om bij al die verschillende patiënten te weten te komen hoe zij hen het beste kunnen betrekken bij de beslissingen. Met Metro Mapping werken we samen aan een minder complex zorgpad.  

Wat is Metro Mapping

Metro Mapping is een service design methode, speciaal ontwikkeld om samen beslissen in de oncologie te ondersteunen. Het brengt de complexiteit van een medisch zorgpad letterlijk in kaart en laat zien hoe samen beslissen wordt beïnvloed door het samenspel van een overzichtelijk zorgpad, de informatie, de samenwerking tussen de betrokkenen en de omgeving waarin de zorg plaatsvindt. De kaart vormt het startpunt om met elkaar het zorgpad te verbeteren én om uiteindelijk samen met elke patiënt een route te creëren en uit te stippelen die het beste bij hem of haar past.

Metro Mapping is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en wordt momenteel ontwikkeld en getest in drie academische ziekenhuizen.

In de onderstaande (Engelstalige) video legt Ingeborg in een kwartier uit wat service design is, welk onderzoek in de ziekenhuizen is uitgevoerd dat heeft geleid tot de methodiek Metro Mapping en hoe een Metro Map is opgebouwd.

Wat is service design

Service design is een vakgebied binnen design waarmee niet één product maar volledige diensten worden ontwikkeld (of bestaande diensten worden verbeterd). Service designers werken in het ontwerpproces samen met enkele klanten en de dienstverlener. Ze zetten ontwerpmethodes in om oplossingen te ontwikkelen voor alles wat er bij de dienstverlening komt kijken: de contacten tussen klanten en dienstverlener, het proces en ook allerlei informatie en producten die worden gebruikt in de dienstverlening. Service design wordt gebruikt om een gebruiksvriendelijke en consistente dienstverlening te ontwikkelen die bijdraagt aan een vooraf gesteld doel.

Metro Mapping is een service design methode waarmee zorgpaden (her-) ontworpen worden. Een zorgpad is de dienst die ontstaat tussen een zorgorganisatie en patiënten. Metro Mapping wordt ontwikkeld om samen beslissen in een zorgpad te bevorderen. 

De Methode

Metro Mapping bevat een plan van aanpak waarmee service designers, die al ervaring in de zorgsector hebben, een zorgpad kunnen (her)ontwerpen samen met zorgverleners en patiënten of hun vertegenwoordigers. Het plan van aanpak toont aan de hand van vier lagen welke onderwerpen van belang zijn om in een service design traject de revue te laten passeren. Aan de hand van vragen, voorbeelden en praktische tools wordt eerst een voorbereidingsfase doorlopen en vervolgens met een multidisciplinair team iteratief en gelijktijdig aan de vier lagen gewerkt en het resultaat getoetst.

Voortgang

De methodiek wordt momenteel (eerste helft van 2021) ontwikkeld en getest in drie academische ziekenhuizen. Als het werkbaar blijkt, zal het plan van aanpak op deze website verschijnen. Hou de blog in de gaten voor updates of abonneer je op de nieuwsbrief, zodat je de blogberichten automatisch in je mailbox ontvangt.

De vijf lagen

Onderzoek

Het onderzoek is gebaseerd op de ervaringen van patiënten, hun familieleden, diverse zorgprofessionals en de ervaring van Ingeborg Griffioen (zie ook bij ‘Over ons), onderzoeker en partner van een patiënt met alvleesklierkanker. 

Uit het onderzoek bleek ondermeer dat tijdens het proces van diagnose en behandeling in de oncologie patiënten en hun naasten het volgende ervaren:

  • Bij gedeelde besluitvorming gaat het niet alleen om één moment in de spreekkamer, maar om een reeks van vele kleine en/of complexe beslissingen, waarvan sommige verwacht en soms onverwacht plaatsvinden. Meer inzicht in en overzicht van het diagnose- en behandelproces en de mogelijke gevolgen kan helpen bij samen beslissen.
  • Ze gaan vaak op zoek naar meer en andere informatie.
  • Het is hen niet altijd helemaal duidelijk wie van alle zorgverleners welke rol, taak of verantwoordelijkheid heeft en welke taken er op hun eigen schouders lagen. 
  • De omgeving waarin de zorg plaatsvindt is niet altijd geschikt en het omgaan met medische hulpmiddelen, zoals pompen of met medicijnen is ook soms best lastig.
In Metro Mapping wordt gelijktijdig én iteratief aan alle vier deze onderwerpen gewerkt. 

Resultaat

Het eerste resultaat van Metro Mapping zal een overzicht zijn van de verschillende behandelroutes bij een oncologische aandoening en voor elke behandelroute een uitgewerkt overzicht met vier ingevulde lagen. Voor de lagen Informatie, Reisgezelschap en Context zijn daarnaast ook nog detailkaarten uitgewerkt. Deze overzichten helpen de service designers, zorgverleners, kwaliteitsmedewerkers en patiëntvertegenwoordigers om samen de zorgpaden te verbeteren.

Daarnaast wordt ook (letterlijk) in kaart gebracht welke mogelijkheden er liggen voor maatwerk en ruimte voor aanpasbaarheid in de behandeling van een individuele patiënt, oftewel de co-production fase. Hiermee kunnen zorgverleners samen met de patiënt en naaste de route bedenken, uitstippelen en plannen die tegemoet komt aan hun individuele mogelijkheden en wensen. Naast dit overzicht zal er een serie interventies worden ontwikkeld en getoetst. Deze interventies kunnen in de praktijk worden ingezet om de patiënt, naaste en zorgverlener in deze co-production te ondersteunen.

Over ons

Metro Mapping is ontwikkeld door Ingeborg Griffioen in het kader van haar promotieonderzoek aan de TU Delft en het LUMC. Partners in het onderzoek zijn het Erasmus MC, het Radboudumc, Living with Hope, de Patiëntenvereniging Hoofd-Hals en Panton. De ontwikkeling van Metro Mapping is mogelijk gemaakt met steun van de VVCZ en KWF Kankerbestrijding. 
 
Ingeborg Griffioen
  • Design researcher (PhD) en bedenker van Metro Mapping. 
  • Serice designer en oprichter van ontwerpstudio Panton. 
  • Ervaringsdeskundige als mantelzorger en patient.
 
26 april 1971 – 13 april 2022

Wil je op de hoogte worden gehouden over de ontwikkeling en de testresultaten van Metro Mapping, abonneer je dan op de nieuwsbrief.

Neem contact op